Libel and blog

Từ vụ Phương Thanh dọa kiện Cô gái Đồ Long, thử xem về các vụ kiện blogger về tội vu khống ở Mỹ. Tuy ở Mỹ, blog đã xuất hiện từ đầu những năm 2000 và có hàng triệu blogger nhưng số các vụ kiện về tội vu khống tương đối ít, trên trang web medialaw.org liệt kê các vụ này, tớ không đếm nhưng có lẽ vào khoảng trên dưới 100 vụ (ít so với việc người Mỹ rất hay thích kiện và có mật độ luật sư nhiều nhất thế giới). Trong số đó thì chỉ có 4 vụ kiện là các blogger thua kiện. Nhưng trong 4 blog thua kiện ấy thì chỉ có 1 blog là có tính chất blog thực sự, còn 3 blog kia là các website cá nhân. Thử điểm qua bốn vụ này

Vụ thứ nhất: một thẩm phán kiện một nhà hoạt động chính trị vì đã post trên website cá nhân của ông ta là viên thẩm phán nhận tiến hối lộ từ bọn buôn ma túy. Thẩm phán thắng kiện với số tiền bồi thường $50.000.

Vụ thứ hai: Một nhà báo và là blogger kiện một người comment trên blog anh ta và được bồi thường $7.500.

Vụ thứ ba: Một người lập website chống spammer và liệt kê một công ty du lịch là spammer. Công ty này kiện lại chủ website. Tòa phán quyết người kia phải bồi thường $2.5 triệu.

Vụ thứ tư: Một cựu sinh viên Đại học North Dakota đã bị đuổi học năm 1990, lập website cá nhân phê phán trường này và các giáo sư. Cô sinh viên bị đuổi học vì bị kết tội là ve vãn một giáo sư. Nhưng trên website thì cô này lại bảo là giáo sư quấy rối cô ta. Vị giáo sư kiện và thắng kiện với tổng số tiền là $3 triệu.

Không chỉ có kiện nhau trên blog, còn có một số vụ kiện trên các forum. Ví dụ vụ này, hai bà phụ nữ quen nhau ghét nhau nên một bà chửi bà kia “con artist” với “fraud”, “crook” trên một forum cho các bà mẹ (chắc tương tự webtretho). Bà kia kiện ra tòa và được tòa phán quyết bồi thường hơn $11 triệu.

Chú ý là tuy nhiều vụ số tiền bồi thường được phán quyết lên tới hàng triệu đôla nhưng thực tế số tiền phải trả trên cơ sở thỏa thuận hai bên sẽ ít hơn nhiều do không mấy người có khả năng chi trả như thế.

Từ các tiền lệ trên có thể thấy vụ kiện Phương Thanh với Cogaidolong khá là hy hữu. Có thể là lần đầu tiên một blogger sử dụng dịch vụ blog của Yahoo bị kiện?
Tiếp tục đặt ra các tình huống
1. Nếu bài Cogaidolong viết về show diễn của Phương Thanh nhưng lại đăng trên báo thì PT có kiện không? Tôi tin là không, báo chí Việt Nam vốn có truyền thống đăng tin sai sự thật mà chưa thấy báo nào bị ra tòa và phải bồi thường celeb cả.
Nhưng khi CGĐL viết trên blog của mình thì PT lại cảm thấy bị động chạm và kiện. Mà một trong các lý do để kiện lại là vì CGĐL là nhà báo chứ không phải chỉ một người bình thường (không có ý nói nhà báo là không bình thường đâu nhé, hehe). Tức là một nghịch lý: nhà báo viết trên báo-không sao, dân thường viết trên blog-không sao; nhà báo viết trên blog- nguy hiểm, nguy hiểm.

2. Tại sao Phương Thanh lại kiện vì một chuyện cỏn con thế. Đọc bài viết của CGĐL thì thấy viết nhã nhặn, thể hiện quan điểm riêng của mình. Duy có một chi tiết mà PT vin vào đó để kiện là CGĐL viết rằng show của PT mở toang cửa cho khán giả vào- chi tiết đó có thể không chính xác nhưng cũng có thể hoàn toàn là sự nhầm lẫn không hề ác ý. Mà nhầm lẫn thì không thể gọi là bôi nhọ hay vu khống được. Hơn nữa là khi PT phản ứng thì CGĐL đã tháo entry đưa xuống, tức là cũng đã thể hiện một thiện ý rồi. PT làm thế có phải cố đấm ăn xôi không? Có phải là celeb về già giờ muốn dặng hắng đánh tiếng cho thiên hạ nghe thấy?

Tóm lại là kiện cáo thế nào chưa biết nhưng trong ngày hôm nay bạn CGĐL đã tăng lên 500k page views. Hichic, cả hai năm thâm niên blog Yahoo với hơn 700 entry mà mình còn chưa bằng một ngày gặt views của bạn ấy nhờ vụ kiện này. Kiểu này có khi mình cũng phải kiếm celeb nào để cho bạn ấy kiện mình (hoặc là mình kiện bạn ấy).

Update: Đọc bài này trên Thanh Niên có hai ý :
- Thanh Niên muốn dìm Pháp luật TPHCM (mới ra báo ngày cạnh tranh) nên viết "Một tờ báo lăng-xê blog của Hương Trà". Liệu có chiến tranh giữa các báo không, nếu có thì hay.

- TBT Công An TPHCM chạy làng "Cô Hương Trà không phải là phóng viên và cũng không phải là cộng tác viên của Báo Công an TP.HCM. Bài nào cô Hương Trà gửi tới, chúng tôi thấy phù hợp với tiêu chí của tờ báo thì đăng, vậy thôi".

Lạ nhỉ, không phải phóng viên cÅ©ng không phải cá»™ng tác viên mà vẫn đăng bài đều đặn trên báo. Không biết thế phải định nghÄ©a công việc của bạn Trà là gì? TrÆ°á»›c nay mình cứ tưởng cứ viết báo có bài đăng thì thành cá»™ng tác viên, hichic, hóa ra không phải thế, thế mà thỉnh thoảng mình vẫn thấy tá»± hào là cá»™ng tác viên má»™t bài của tờ ABCXYZ (tính mình giản dá»
‹, cứ nghÄ© tình má»™t đêm cÅ©ng là tình thì cá»™ng tác viên má»™t bài cÅ©ng là cá»™ng tác viên).

Mà nếu đọc blog bạn Trà thấy bạn ấy photo cả giải thưởng trong đó ghi đơn vị là CATPHCM.