Hôm nay sang Thăng Long thấy có topic này “Sinh viên đánh giảng viên” kể chuyện một bạn giảng viên đi trông thi tại chức vì trông chặt bị sinh viên đánh. Anh trai bạn ấy viết bài hỏi ý kiến các bạn trên diễn đàn. Nhiều ý kiến khác nhau, người thì khuyên nên làm tới nơi tới chốn, lên gặp công an; người thì kêu nên dĩ hòa vi quý, chỉ làm việc với nhà trường; người thì kêu không nên làm gì, không thì sợ mấy thằng kia trả thù hay là không nên làm to vì còn làm giáo viên mà cái tiếng giáo viên bị đánh là một thứ tiếng không hay ho, mà làm to chuyện cũng chẳng để làm gì, thôi thì âm thầm nín nhịn. Rồi lại có những ý kiến bảo bạn giảng viên bị đánh là cũng có lỗi vì đã trông thi chặt quá với sinh viên tại chức, bọn nó đã mất tiền để lấy bằng rồi thì còn bắt nó làm gì! Rồi lại có những ý kiến đổ lỗi cho xã hội, rằng xã hội Việt Nam giờ nó thế, cứ nhũn nhịn giữ mình là hơn cả. Khoan nói chuyện cụ thể trong trường hợp này, bạn giáo viên bị đánh nên làm thế nào. Cái đáng nói hơn là đọc những bài viết của nhiều bạn, mà chắc đa phần là có học và nhiều người đã/đang học ở nước ngoài mới thấy những méo mó trong cách nghĩ và sự đánh dần mất lòng tự trọng bản thân bởi cái tư duy kiểu: xã hội giờ nó thế, mình không nên cứng nhắc mà nên uốn nắn sống như những người quanh mình, v.v. Cách bao biện đó dần dần sẽ làm hèn người đi, khiến người ta mất dần lòng tự trọng và trở nên giả dối- giả dối vì một khi mất dần lòng tự trọng, vì xấu hổ, người ta sẽ tìm cách đổ lỗi cho người khác, hay cố gắng nhìn sự việc cho khác đi, méo mó đi, để lương tâm thêm thanh thản. Hèn nhát dẫn tới giả dối và giả dối giúp cho sự hèn nhát trở nên “dễ chịu” hơn. Và trong quá trình đó, sẽ không chỉ là sự thoái hóa đạo đức cá nhân mà còn là đạo đức xã hội. Một xã hội mà trong đó việc trò đánh thầy được nhiều người vẫn cho là nên nín nhịn thì hơn thì hẳn là có nền đạo đức đang xuống cấp.
Thôi, không nâng thành quan điểm nữa. Quay lại trường hợp bạn giáo viên bị đánh kia. Bạn nên làm gì? Thật đơn giản, bạn là nạn nhân của một vụ hành hung bất chấp pháp luật và đạo lý thì bạn nên đến công an, đến nhà trường đó để yêu cầu xử lý. Trước hết hãy đặt lòng tin vào pháp luật, và cho dù cái hệ thống pháp luật và nền giáo dục còn quá nhiều điều bất cập và bất công đi nữa thì bằng việc làm đúng như phận sự của một công dân trước một vụ vi phạm pháp luật, ít nhất bạn sẽ lấy được sự tự trọng của bản thân, sẽ không phải chịu cảm giác khó chịu và cay đắng của kẻ bị chà đạp mà không dám làm gì, nói gì, để rồi trở nên mất dần lòng tin vào lẽ phải.
Hồi ở Việt Nam, tôi cũng từng có lần bị đánh do vài kẻ côn đồ (cũng không có gì nặng, chỉ hơi sưng mặt mũi). Thế nhưng tôi vẫn tới công an phường để yêu cầu họ xử lý. Và sau đó dù chẳng được gì nhưng ít nhất thủ phạm cũng phải có lời xin lỗi và phải nộp phạt hành chính cho phường (có mất tiền thêm cho công an hay không thì tôi cũng không rõ). Có thể có bạn cho rằng việc đó là vô ích, mất thời giờ mà chẳng lợi lộc gì. Nhưng ít nhất, tôi cũng thấy rằng đó là một hành vi thể hiện sự tôn trọng pháp luật, và còn hơn là cứ phải nuốt nhịn những bất công ấy rồi lại chậc lưỡi rằng “cái xứ An Nam mình nó thế, mọi người đều hèn và giả dối cả”. Nhưng chính sự cynical, mất lòng tin vào tất cả những gì chung quanh mình: xã hội, luật pháp, giáo dục…, và viện nó ra để bào chữa cho những thứ lẽ ra thuộc trách nhiệm cá nhân về đạo đức của mình thì lại càng dễ làm người ta mất tự trọng hơn.
Có chủ đề này ở bên Thăng Long cũng hay, về thái độ của những người từng đi học ở nước ngòai về sống ở Việt Nam. Trích ý kiến của bác Saint “Các bạn quay về thường bị đánh giá là nhanh chóng thoái hóa và hòa mình với đám đông ở VN. Các bạn đã từng được giáo dục về lòng tự trọng, biết tuân thủ luật pháp và có trách nhiệm với cộng đồng. Nói chung, chúng ta hãy tập thói quen có trách nhiệm cá nhân, đừng lấy xã hội ra làm cái thùng rác chứa những thứ mà chúng ta không muốn mình có nhưng lại ngầm chấp nhận nó.
Tại sao về VN các bạn lại thay đổi?
Đồng ý là nhiều bạn nếu cứ giữ nguyên cái thói ở Bển thế nào cũng bị mọi người xung quanh đánh giá là tinh tướng vớ vẩn, nhưng có những nguyên tắccủa xã hội văn minh mà nếu một số thiểu số nghiêm túc tuân thủ thì sẽ có đa số thuận theo. Các bạn luôn ỉ eo về một xã hội kém văn minh với dân trí thấp, thế các bạn đã làm gì để nâng cao dân trí?”.
Tự nhiên nghĩ tới một câu chuyện ngoài lề. Hồi học ở Việt Nam, tớ có một ông thầy người nước ngoài nhưng sống chừng 15 năm ở Việt Nam rồi, lấy vợ Việt. Chuyện này tớ không chứng kiến trực tiếp nhưng nghe một người bạn cùng lớp kể. Có lần bọn tớ đi field trip trong Nam, trên đường, ở trên xe, đồng chí Tây kia ăn cái gì đó xong thản nhiên vứt rác ra ngòai cửa sổ xe. Bạn kia bèn hỏi đồng chí thầy ấy sao lại vứt rác ra đường như thế. Đồng chí thản nhiên trả lời “Vietnamese do. I do”.
Cũng chẳng biết bình luận gì thêm cả.
No comments:
Post a Comment