Đọc blog của bác DongA về việc bản quyền và các tranh luận quanh việc các bạn trên mạng dịch Harry Potter và phản ứng của Nhà xuất bản Trẻ có một số điều thú vị. Hầu hết ý kiến trên diễn đàn của báo Tiền phong đều ủng hộ các bạn dịch miễn phí và phố biến bản dịch Harry Potter trên mạng. Có thể hiểu được động cơ của các bạn và sự khó chịu của các bạn khi nghe ông Giám đốc nhà xuất bản gọi họ là “có học mà vô văn hóa”. Nhưng nói gì thì nói, đó cũng là một hành vi vi phạm bản quyền.
Ngay trang đầu cuốn sách bằng tiếng Anh cũng có đoạn sau:
“No part of this publication may be reproduced, or stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without written permission of the publisher. For information regarding permission, write to….”.
Như thế tức là chỉ cần dịch hay copy một phần của tác phẩm cũng đã là vi phạm bản quyền, vì đây là một tác phẩm thuần túy thương mại. Điều này khác với một số sách trong giáo dục, thường cho phép người sử dụng có thể copy một phần nào đó với mục đích giáo dục, khoa học và phi lợi nhuận.
Việc thực thi nghiêm chỉnh luật bản quyền có mặt lợi nhưng cũng có những mặt hại. Ngay cả nhiều gương mặt trí thức phương Tây cũng lên tiếng phản đối nhiều ràng buộc về quyền sở hữu trí tuệ với các nước thế giới thứ ba. Gần đây có việc Nam Phi công khai không chấp hành đúng luật bản quyền, tước bỏ độc quyền của các công ty dược phẩm kếch xù khi sản xuất thuốc chữa AIDS với giá rẻ. Nhưng lợi và hại là chuyện khác. Nhìn nhận khách quan thì rõ ràng là các bạn dịch Harry Potter đã vi phạm bản quyền, và có thể ảnh hưởng tới lợi nhuận của nhà xuất bản đã được ủy quyền dịch và xuất bản hợp pháp. Ngay cả nếu NXB Trẻ kiện các bạn ra tòa thì cũng là một việc làm hiểu được.
Đúng là người Việt mình vẫn coi nhẹ chuyện bản quyền nhiều. Như tớ chẳng hạn, cũng thường xuyên vi phạm, vi phạm mỗi ngày, toàn download phim và nhạc lậu về, mà vẫn thấy nhẹ bẫng chẳng có gì áy náy cả.
No comments:
Post a Comment