Entry for August 31, 2008

Trong tuần gần đây có hai vụ kiểm duyệt văn hóa nhưng cả hai đều không được đề cập trên báo chí: Thứ nhất là bộ phim ngắn Khi tôi hai mươi của đạo diễn Phan Đăng Di được mời dự Liên hoan phim Venice nhưng bị kiểm duyệt văn hóa cấm không cho tham dự Liên hoan phim này. Lý do không rõ cụ thể, hình như vì có một số cảnh sex cận cảnh? Bộ phim này được Cục Điện ảnh cho phép lưu hành nội bộ nhưng không được chiếu rộng rãi (tức là những phim có các cảnh sex cận cảnh chỉ để các bác, các cô ở Cục Điện Ảnh xem với nhau thôi?).

Sự kiện thứ hai là tiểu thuyết Thời của Thánh thần của Hoàng Minh Tường bị thu hồi, lý do thì quả thực tôi không rõ.

Đáng chú ý là cả hai sự kiện cấm trên đều không thấy xuất hiện trên báo. Trên blog Nhị Linh, bạn Cát Khuê có comment về việc các báo không được phép đăng vụ cấm Khi tôi 20 "Nhị Linh, chưa kịp trở tay thì đã có ngay công văn của Ban xuống. Cấm nhắc phim Khi tôi 20 và Phan Đăng Di đến Venice! Thế là đủ, phải không? :) trước đó TT đã bị dính khi đưa nhầm tìn Khi tôi 20 đi Singapore! Ngay lập tức có công văn".

Về việc thu hồi Thời của thánh thần thì thông tin duy nhất tôi được biết chỉ là từ các trang web hay blog. Cụ thể là ở blog Nhị Linh và trên trang trannhuong.com. Không rõ có một lệnh cấm tương tự với các báo, không cho phép các báo đăng việc cấm tiểu thuyết này không?

Ngay cả tờ Vietimes từng xưng tụng cuốn này là "Tiếng nổ của văn chương 2008" (tất nhiên, có cẩn thận kèm một dấu hỏi ở cuối câu) cũng im re không dám nhắc tiếp về cuốn này. Nhưng việc đó còn hiểu được, cái không hiểu được (nhưng thực ra lại là dễ hiểu với tờ Vietimes) là việc tờ này dấm dúi xóa đi bài xưng tụng nói trên.

Đây là link cũ của bài trên Vietimes, và đây là bản cache bài này.

Cái này có thể gọi là nhân cách Vietimes? Ít nhất các báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên tuy bị cấm đoán, bị trừng phạt vì các bài báo liên quan PMU18 cũng không xóa đi các bài cũ như cách mà Vietimes làm.

Nếu ngày mai, ngày kia, trên Vietimes có những bài bốc bùn ném Thời của thánh thần và Hoàng Minh Tường thì cũng không có gì lạ.

Không khí kiểm duyệt văn hóa năm 2008 ở Việt Nam hiện nay xem ra không thua gì so với thời điểm 50 năm trước- năm 1958- khi các tờ báo và cơ quan văn nghệ quốc doanh đồng loạt chặt chém phong trào Nhân văn giai phẩm. Vâng, và nửa thế kỷ trôi qua. Trong nửa thế kỷ ấy, nước Hàn Quốc từ một quốc gia nông nghiệp nghèo nàn dưới chế độ độc tài quân sự đã thành một quốc gia công nghiệp giầu có và dân chủ. Còn chúng ta: vẫn xé sách, vẫn đốt phim, không những nghèo mà còn hèn.

2300 năm trước, Lý Tư tâu với Tần Thủy Hoàng: "Thần xin đốt tất cả các sách sử,trừ những sách sử của nhà Tần."

2300 năm sau, Bộ trưởng bộ 4T Lê Doãn Hợp nói với báo chí "Báo chí được tự do nếu đi theo lề bên phải."

Xem ra Lý Tư vẫn là người thật thà. Lẽ ra ông có thể nói: "Tất cả sách sử được giữ lại, trừ những sách sử không phải của nhà Tần."