Sunday, April 20, 2008

Entry for April 20, 2008

"Gabriela Mistral (1889-1957) tên thật là Lucila de María del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga, nữ nhà thơ Chilê, là người Mỹ Latin đầu tiên đoạt giải Nobel văn học (năm 1945), sinh ngày 7-4-1889. Làm giáo viên trường làng từ năm 16 tuổi và sau đó trở thành hiệu trưởng của nhiều trường trung học. Khi còn là một cô giáo phụ giảng ở trường làng, cô gái Lucia Godoy de Alcayaga yêu chàng công nhân đường sắt có tên là Romelio Ureta. Sau một thời gian hai người đính hôn nhưng chưa làm lễ cưới vì họ rất hay cãi nhau. Trong một lần xích mích, không hiểu gay gắt đến mức nào mà cuối cùng chàng trai đã chọn cho mình cái chết bằng cách treo cổ tự tử. Cô gái vô cùng đau đớn vì cái chết này và chính trong những ngày đau đớn tột cùng đã viết ra những bài thơ đầu tiên: Những bài sonnê cái chết (Sonnetos de la muerte). Ba bài sonnê mang một cái tên chung này được tặng giải nhất trong cuộc thi thơ ở thủ đô Santiago có tên gọi “Festival hoa”. Vì ngại rằng những bài thơ tình kia có thể ảnh hưởng không tốt đến nghề giáo nên cô đã lấy bút danh là Gabriela Mistral. Đây là tên của nhà văn Italia, Gabriele D’Annunzio (1863-1938) và họ của nhà thơ Provence, Frederich Mistral (giải Nobel Văn chương năm 1904) – những người mà cô giáo Lucia Godoy yêu mến nhất.

Năm 1922 in tập thơ Tuyệt vọng (Desolasion) gây chấn động trên văn đàn Mỹ-Latinh. Cũng trong năm này bộ trưởng giáo dục Mexico mời bà làm cố vấn cho cải cách giáo dục ở Mexico. Sau đó bà là thành viên của Ủy ban Văn hóa Liên minh các quốc gia, là lãnh sự của Chilê ở nhiều nước và giảng viên của nhiều trường Đại học.

Thơ của Gabriela Mistral có một khát vọng và nỗi đam mê hiếm thấy, mà đặc biệt, là những suy ngẫm về cái chết – điều chưa từng có trước đó trong thơ ca bằng tiếng Tây Ban Nha. Thơ của bà được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới, trong đó có tiếng Việt. Nhiều nhà thơ lớn Mỹ-Latinh chịu sự ảnh hưởng của phong cách thơ G. Mistral. Năm 1945 bà được trao giải Nobel Văn chương, trở thành người Mỹ Latinh đầu tiên đoạt giải thưởng này. Gabriela Mistral mất ngày 10-1-1957 tại New York." (Nguồn: Thi Viện)


Em không cô đơn

Đêm hoang vắng
Từ núi tới biển
Nhưng em, người khiến anh lay động,
Em không cô đơn!

Bầu trời hoang vắng
Khi trăng rơi xuống biển.
Nhưng em, người đang níu chặt anh,
Em không cô đơn!

Thế giới hoang vắng
Anh biết đấy, xác thịt rất buồn.
Nhưng em, người đang ôm anh,
Em không cô đơn!


I am Not Alone

The night, it is deserted
from the mountains to the sea.
But I, the one who rocks you,
I am not alone!

The sky, it is deserted
for the moon falls to the sea.
But I, the one who holds you,
I am not alone !

The world, it is deserted.
All flesh is sad you see.
But I, the one who hugs you,
I am not alone!

----------

Người khách lạ

Nàng nói tiếng nói của mình về những biển cả hoang sơ
Những cây tảo vô danh và những hạt cát vô danh;
Nàng cầu nguyện với vị Thượng đế vô hình, vô ảnh
Già nua như đang chết.

Trong khu vườn chúng tôi bỗng trở nên lạ lùng
Nàng trồng xương rồng và những loài cỏ lạ
Cơn gió sa mạc gửi cho nàng hơi thở

Và nàng yêu bằng tình yêu dữ dội, trắng trong
Tình yêu đó nàng không bao giờ nhắc tới
Bởi nếu như nàng nói
Nó sẽ là khuôn mặt của những vì sao không tên.

Bên chúng ta, nàng có thể sống tám mươi năm
Nhưng sẽ luôn luôn như là người mới đến,
Nàng nói bằng thứ tiếng chỉ có cỏ cây
Hay những sinh vật nhỏ xíu của nhân gian hiểu được.

Và nàng sẽ chết giữa chúng ta
Trong một đêm vô cùng đau khổ,
Chỉ có số phận của mình làm chiếc gối,
Và cái chết, lặng lẽ, lạ lùng.



The Stranger (La Extranjera)

She speaks in her way of her savage seas
With unknown algae and unknown sands;
She prays to a formless, weightless God,
Aged, as if dying.

In our garden now so strange,
She has planted cactus and alien grass.
The desert zephyr fills her with its breath

And she has loved with a fierce, white passion
She never speaks of, for if she were to tell
It woul
d be like the face of unknown stars.
Among us she may live for eighty years,
Yet always as if newly come,
Speaking a tongue that plants and whines
Only by tiny creatures understood.
And she will die here in our midst
One night of utmost suffering,
With only her fate as a pillow,
And death, silent and strange.

-----------

Niềm tin


Tôi tin vào trái tim mình
Khi trái tim đau thương chìm sâu trong bài hát của Thượng đế
Trái tim nhô lên từ trên mặt hồ nước
Như thể mới được sinh ra.

Tôi tin vào trái tim mình
Những gì tôi vắt từ bản thân
Tô điểm thêm màu cho bức tranh cuộc sống
Bằng sắc đỏ ảm đảm
Và như thế đã khoác lên trên đấy
Chiếc áo choàng rạng rỡ sáng ngời.

Creed

I believe in my heart that when
The wounded heart sunk within the depth of God sings
It rises from the pond alive
As if new-born.

I believe in my heart that what I wring from myself
To tinge life’s canvas
With red of pallid hue, thus cloaking it
In luminous garb.


---------



Để thấy anh lần nữa

Không bao giờ, không bao giờ nữa?
Không trong đêm với những ngôi sao run rẩy
Những bình minh e ấp sáng tươi
Những buổi chiều với bao điều mất mát?

Không nơi góc đường u ám
Bao quanh những cánh đồng
Hay bên bờ dòng suối rung rinh
Khi ánh trăng ngà lung linh sáng?

Hay trên những đường rừng sum suê, lượn khúc
Màn đêm ùa đến lúc tôi gọi tên anh?
Hay trong những hang động
Nơi tiếng khóc của tôi vang vọng?

Không thể nào. Tôi phải thấy anh lần nữa-
Tôi không cần biết ở đâu
Là chốn nước sâu thiên giới
Trong gió lốc sục sôi
Dưới bóng trăng êm dịu
Trong sợ hãi tái người.

Ở bên anh...
Mỗi mùa xuân và mỗi mùa đông
Hòa với nhau trong nút buộc đớn đau
Xung quanh cổ anh trào máu!



To See Him Again

Never, never again?
Not on nights filled with quivering stars,
or during dawn's maiden brightness
or afternoons of sacrifice?

Or at the edge of a pale path
that encircles the farmlands,
or upon the rim of a trembling fountain,
whitened by a shimmering moon?

Or beneath the forest's
luxuriant, raveled tresses
where, calling his name,
I was overtaken by the night?
Not in the grotto that returns
the echo of my cry?

Oh no. To see him again --
it would not matter where --
in heaven's deadwater
or inside the boiling vortex,
under serene moons or in bloodless fright!

To be with him...
every springtime and winter,
united in one anguished knot
around his bloody neck!




No comments: