Quốc hội

Bài trả lời phỏng vấn thẳng thắn của ông Cư Hòa Vần, Phó Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam. Các câu hỏi của phóng viên Pháp luật TPHCM (không nêu tên) cũng hay.

Thực chất hoạt động chất vấn ở QH cũng chỉ là cho vui, tạo ra một không khí dân chủ nửa vời, các bộ trưởng lên bục đăng đàn, giả bộ nhận khuyết điểm hay xin rút kinh nghiệm để vui lòng đại biểu Quốc hội. Các đại biểu Quốc hội thì giả bộ gay gắt, chất vấn nhiệt tình các Bộ trưởng để vui lòng cử tri. Các bộ trưởng, ông nào trả lời hay, tỏ ra nhận trách nhiệm và có khiếu ăn nói tốt thì được khen. Ông nào ăn nói vụng hay "ngoan cố" không chịu nhận trách nhiệm lại còn bướng thì bị chê. Nhưng rút cục vẫn thế thôi.

Gọi nó là nhạt như báo Pháp luật TP HCM và ông Vần thì cũng đúng là nhạt, nhưng chính xác hơn thì đó là sự qua quýt, dân chủ giả hiệu, mỗi năm bắt các bộ trưởng đăng đàn trả lời vài bận như một thứ nghĩa vụ cho xong, để chứng tỏ rằng nền dân chủ vẫn hoạt động và hơn 400 đại biểu Quốc hội vẫn đang làm việc, giám sát chính quyền.

Cái chức năng chính của Quốc hội là soạn luật thì chẳng thấy đâu. Quốc hội cũng chả có quyền gì đối với thành viên Chính phủ, ngoài quyền "hỏi".

Ở Mỹ, hoạt động giám sát chính quyền của Quốc hội chủ yếu thông qua các Ủy ban chuyên trách. Có chừng 200 Ủy ban hay Tiểu ban về đủ mọi thứ vấn đề trong Quốc hội Mỹ. Các ủy ban này có quyền gọi các quan chức chính quyền ra điều trần trước Quốc hội về một vấn đề gì trong nước hay quốc tế. Không chỉ quan chức mà họ có thề mời các công dân, hay thậm chí là người nước ngoài ra giải trình. Hoạt động chính của Quốc hội là làm luật và thông qua ngân sách, chính sách. Các Ủy ban còn có trách nhiệm nghiên cứu, đề ra giải pháp, soạn thảo luật, giám sát hoạt động cơ quan công quyền, điều tra các sai phạm của các cơ quan công quyền...Quốc hội Mỹ từng luận tội Tổng thống Mỹ. Ở Việt Nam, quyền của Quốc hội nhiều lắm là quyền "phê bình" và cũng chỉ dừng lại ở mức độ phê bình Bộ trưởng thôi. Cấp cao hơn thì phê bình nếu có sẽ do TW Đảng và Bộ Chính trị.

Xem ra họp Quốc hội xem ra không khác mấy show trên truyền hình, thi xem ai trả lời câu hỏi ứng xử hay nhất, khéo nhất. Chất vấn xong thì các đại biểu lên xe hay máy bay trở về địa phương. Hết chuyện. Đó là chưa kể những công việc đình trệ ở nhiều địa phương do các đại biểu quốc hội kiêm nhiệm là những quan chức chính quyền địa phương bận ra Hà Nội vài tuần để họp Quốc hội.

Nhưng dù sao như thế cũng tốt, báo chí còn có cái mà đăng. Nhân dân cũng được dịp một năm đôi bận thấy các Bộ trưởng uy nghi tai to mặt lớn bị "hỏi bài".

Dù cũng chẳng ích gì.


Chất vấn tại nghị trường: Bộ trưởng nhận trách nhiệm là...xong!

" Thưa ông, hoạt động chất vấn ở QH đã tiến hành qua nhiều kỳ họp nhưng có dư luận cho rằng hoạt động này ngày càng nhạt dần, ông nghĩ sao?


+ Tôi cho dư luận này là đúng. Khi Chính phủ trả lời chất vấn, lúc đầu thì ai cũng hào hứng vì các vấn đề được đặt ra đều nóng bỏng, bức xúc. Thế nhưng qua nhiều kỳ họp, người ta thấy rằng các nội dung cứ lặp đi lặp lại. Các bộ trưởng cứ trả lời, cứ hứa nhưng QH cũng không kiểm tra sát sao xem hứa thế thì làm được đến đâu. Bộ trưởng khi trả lời cũng ít khi nói rõ trách nhiệm cá nhân, đưa ra giải pháp và thời hạn giải quyết vấn đề nên có nhiều việc cử tri thấy nản lòng.

Theo ông, hoạt động chất vấn chưa thực sự làm cử tri hài lòng thì trách nhiệm thuộc về Quốc hội hay Chính phủ?
....
Cử tri mong những gì bộ trưởng làm chưa hết trách nhiệm hoặc làm sai thì phải nhận trách nhiệm và thực tế là các bộ trưởng cũng rất hay nói “Tôi xin nhận trách nhiệm”. Nhưng cử tri vẫn không hài lòng, theo ông thì tại sao?


+ Bởi vì ông cứ nói rằng “Tôi chịu trách nhiệm” nhưng cử tri không biết rằng ông chịu trách nhiệm cái gì, thế nào và đến mức nào. Các bộ trưởng cứ nói chịu trách nhiệm chung chung như thế thì nói xong là thôi, nói là để vỗ về cho cử tri yên lòng thôi.

Tôi cho rằng bộ trưởng muốn làm dân hài lòng thì phải thực hiện lời hứa cho nghiêm túc chứ không phải cứ trả lời chất vấn, nhận trách nhiệm cho xong chuyện. Cạnh đó thì các cơ quan của QH phải giám sát đến nơi đến chốn. Thủ tướng phải tỏ thái độ "